Guido terug naar het einde van de wereld

Eind februari, na ruim 2 jaar, weer in Mosul aangekoeen. Het was een warm welkom van de vele lokale ciollegae waarmee ik ook in 2017 heb samengewerkt, maar ook respect van expat collegae, zoals de hoofd van de delegatie mij introduceerde: “Guido is eigenlijk geen nieuwe collega hier, aangezien hij hier al was voordat de delegatie geopend was en dus ver voor de rest van ons.” Dit gaf een extra gevoel van weer terug te zijn.
Niet lang daarna zag ik (op advies van een goede vriend) de aflevering van Floortje terug naar het einde van de wereld, aflevering over Jemen. Een heel herkenbare aflevering over het werk van het Rode Kruis in Jemen. En plotseling wist de naam voor deze reis: Guido terug naar het einde van de wereld.
Deze titel dekt de lading helemaal. Het was in Augustus 2017 dat ik Mosul verliet, net nadat het herovert was van IS. De beelden van compleet vernietigde gebouwen en infrastructuur staan mij nog als vers op mijn netvlies. Hoe anders is het nu. OK, ik zit nu in het veel minder zwaar getroffen Oost-Mosul, maar dit had ik nu ook weer niet verwacht. Een stad zoals zoveel steden in het midden-oosten, waar het leven zijn gang gaat alsof er nooit iets gebeurd is. Op hier en daar een karkas van een half ingestort gebouw of herstel werkzaamheden aan de infrastructuur iets er weinig meer te merken van de ellende die zich hier nog geen 3 jaar geleden heeft afgespeeld. Het blijft mij verbazen hoe veerkrachtig mensen kunnen zijn. Alhoewel het ook weer veel uiterlijke schijn is, want op het moment dat je met mensen aan de praat komt, blijkt er in de mensen zelf toch heel veel schade aangericht te zijn. Iedereen heeft wel iets en/of iemand verloren en dan spreek ik nu nog geeneens van de mensen met blijvend fysiek letsel die wij in het revalidatiecentrum behandelen (een amputatie is een blijvend zichtbare herinnering aan een vrezelijke tijd.
Een ander dramatisch verschil met toen, is de aandacht die er voor de stad is. Vertelde ik in mijn vorige update al dat de media niet of nauwelijks nog te vinden is (waar het in 2017 nog vol was en iedereen het laatste nieuws wilde weten). Helaas is hiermee ook de aandacht van vele hulporganisaties verdwenen. Verdrongen de hulporganisaties zich toen nog, nu is er nog maar een handje vol van over. Eigenlijk heel sneu om te zien, hoe vrij snel na het conflict de organisaties zijn verdwenen en de mensen het zelf maar uit laten zoeken, hoe ze hun leven weer op moeten pakken.

Persoonlijk is het een voordeel dat het nu rustiger is. Voor ons waren er iets minder restricties dan vorige keer. De grootste verschillen zijn dat ik nu een eigen kamer met bed heb in een gezamenlijk huis (ipv een kamer delen met 4-5 personen en slapen op een matras op de grond) en we ook ons buiten het huis ogen begeven. Het beperkt zich wel tot het ene blok waar onze huizen staan, maar toch is het heerlijk om even buiten te kunnen zijn. Ook mogen we nu zelf boodschappen doen. Het gaat weliswaar om 2 winkels naast elkaar, waar we met de auto naar toe gebracht worden (zelf rijden is nog niet toegestaan), maar die paar meter buiten en iets van contact met het gewone leven maakt een groot verschil. Tenminste, dat was het geval voordat de Corona maatregelen ook Irak wisten te vinden. In eerste instantie was dit alleen extra hygiene maatregelen in het revalidatie centrum, later mocht de helft van de (lokale) werknemers maar werken. Niet veel later werd het centrum geheel gesloten moesten we werken vanuit het kantoor. Ook dit duurde maar 2 dagen en dus moesten we vanuit huis gaan werken. Niet makkelijk, aangezien we gewend zijn om met patiënten te werken. Gelukkig had ik op het laatste moment nog de mogelijkheid om alle patiënten files mee naar huis te nemen, zodat ik daar statistiek op los kon laten. Hier ben ik de laatste 2 weken druk mee bezig geweest. Nu echter begint het werk op te raken, dus wordt het tijd om creatief te worden, want we zullen nog wel voor een tijdje thuis zitten (zoals de hele wereld). Het blijft toch vreemd om uit mijn raam naar een miljoenen stad te kijken en bijna niets of niemand te zien of te horen (behalve de continu overvliegende helicopters).

Als er dan toch niets te doen, is waarom kom je dan niet naar Nederland? Een logische vraag en ook het Rode Kruis heeft daaraan gedacht en iedereen die naar huis wil, mag dat. Er is echter 1 groot probleem: Hoe? In Mosul, zijn de wijken afgesloten en kunnen alleen verlaten worden met speciale toestemming, daarna heb je nog toestemming nodig om: De stad en het gouvernement te verlaten en andere gouvernementen binnen te gaan of te door kruizen en vervolgens het land te verlaten. Dit moet allemaal bij andere instanties die nauwelijks werken, omdat zij ook vanuit huis moeten werken. Zelfs als dit allemaal geregeld kan worden, zijn er nog geen vluchten (het luchtruim is voor de komende weken geheel afgesloten, over het einde van de wereld gesproken). Ondanks support van de Nederlandse ambassade, is dit een dusdanig hopeloze missie, dat ik besloten heb het geeneens te wagen. De kans dat ik ergens onderweg vast kom te zitten is te groot. En dan ben ik in Nederland en kan ik daar thuis zitten. Voorlopig wordt het hier gewoon uitzitten.

Wel vreemd, normaal heb ik in mijn werk altijd, als het te erg wordt, kan ik altijd weg. Nu is het probleem wereldwijd en dus kan niemand er aan ontsnappen.Eindelijk zitten we allemaal in hetzelfde schuitje als de vele mensen die ik in de loop van de tijd heb mogen helpen. We zien de problemen, maar we kunnen geen kant op. Ik weet zeker, als er een plaats op de wereld is waar Corona niet kan komen er hele stromen mensen vanuit oa Europa naar deze plek zouden trekken, we bereid zouden zijn om hier risico’s voor te nemen. Wel iets o over na te denken als we volgende keer weer eens een debat hebben over de vluchtelingen stroom.